Μοναστήρι

Η Μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, το μοναστήρι του Αθανασίου Διάκου, όπως είναι γνωστό σήμερα, βρίσκεται βορείως της Αρτοτίνας, σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων. Κρυμμένο μέσα στα έλατα, με απεριόριστη θέα στις καταπράσινες πλαγιές των Βαρδουσίων και της Οξυάς, σε ειδυλλιακή πράγματι τοποθεσία. Η παράδοση λέει ότι παλαιότερα η θέση του ήταν πιο χαμηλά, προς το ποτάμι, κοντά στο σημερινό εξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής.

Στο χώρο του μοναστηριού συναντάμε πρώτα ένα μεγάλο ισόγειο κτίσμα που χρησιμεύει ως ξενώνας. Αμέσως μετά, το αρχονταρίκι, χτισμένο με τα ίδια οικοδομικά υλικά προϋπάρχοντος κελιού. Στην πρόσοψή του, ένα αγκωνάρι έχει σκαλισμένη τη χρονιά 1728.

Πάνω ακριβώς από το ναό στέκει το κελί του Διάκου, στο οποίο εντοιχισμένη πλάκα φέρει την επιγραφή «Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΟΣ 1830 – 1930. ΕΝΤΑΥΘΑ ΕΜΟΝΑΣΕ ΤΟ ΤΕΚΝΟΝ ΤΗΣ ΑΡΤΟΤΙΝΗΣ, Ο ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ». Το κελί και ο ναός του Αϊ-Γιάννη έχουν κριθεί διατηρητέα ιστορικά μνημεία από το 1965.

Το καθολικό είναι ανακατασκευασμένο στα 1806, όπως μαρτυρεί εντοιχισμένη σκαλισμένη πλάκα, με τα ονόματα των κτητόρων. Στις 29 Αυγούστου, μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, εδώ τελείται και το πανηγύρι του χωριού.

Λίγο πιο κάτω βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα, και πιο χαμηλά η Αγία Παρασκευή (εκεί που, κατά παράδοση ήταν η αρχική θέση του μοναστηριού), ενώ σε απόσταση χιλίων περίπου μέτρα λειτουργούσε Κρυφό Σχολειό.

9115016_2.jpg